|
|
|
Volendam.
Het emplacement Volendam is in de periode 1906-1956 vele malen
gewijzigd.
De normaalsporige stoomtram Kwadijk-Edam-Volendam is gaan rijden in
1906.
De tramlijn is het eigendom van de HSM maar wordt beheerd door de
Tweede Noord-Hollandsche Tramweg-Mij.
De lijn is bereden met tramlocomotieven en -rijtuigen van de HSM
onder leiding van de TNHT.
Tot 1931 zijn dat de NS-tramlocs nummers 23, 28 en 29.
Vanaf 1931 rijdt er trammaterieel dat voor 1931 is ingezet op de
voormalige NCS-tramlijnen,
Zwolle-Hattemerbroek-Wezep-Oldebroek-Elburg-Nunspeet respectievelijk
Wezep-De Zande-Kampen zuid.
Na 1931 zijn dat de NS-tramlocs 41-43.
 |
|
|
Nadat
de trams van de NZH op 1 december 1932 Volendam konden bereiken, is de
reizigersdienst
door NS ingekort tot het traject Kwadijk-Edam.
Op 15 mei 1933 is op dit traject de NS-stoomtramdienst gestaakt.
Vervolgens is het gedaan met de stoomtramlocomotieven.
Zij zijn vervangen door de NS-lokaalspoorlocs 7700, die bekend staan
als de "Bello".
De door "Bello" getrokken goederentrams zijn tot 20 juli 1944 ingezet.
Daarna is de lijn op, last van de Duitse bezetter, opgeheven.
NS-stoomloc 7711 rijdt voor het laatst een dienst.
 |
|
|
De komst van de elektrische smalspoortram
betekent een
herziening van het Volendamse emplacement.
In Volendam
is weinig plaats en is besloten, het voor het omlopen benodigde
derde spoor, pal naast het normaalspoor een omloopspoor voor de
stoomtram uit
Kwadijk aan te leggen.
Dit heeft
tot gevolg dat als de stoomtram op het omloopspoor staat, de
elektrische trams van de NZH niet via
het
daarnaast gelegen spoor kunnen rangeren. Als er een tram is, kan of mag
de
andere daar niet zijn.
Goede
afspraken maken is noodzakelijk.
Dat is een
taak van de haltechef in samenspraak met de haltechef van Kwadijk en
Edam.
Dit mooie plaatje wil ik u niet onthouden....
|
|
|
Behalve
een overzicht van het emplacement is het bijzondere aan de foto hieronder,de samenstelling
van de zichtbare tram.
Deze
tram bestaat uit twee motorrijtuigen, namelijk de A23 en A16 en een
aanhangrijtuig B69,van oorsprong een schakeltramstel afkomstig van
Amsterdam-Zandvoort. De A23 is echter niet gekoppeld aan de A16.
De zichtbare veronderstelde tramsamenstelling heet in vakjargon AAB.
Dit in tegenstelling tot wat gebruikelijk is op de lijn
Amsterdam-Zandvoort, daar is namelijk gereden in ABA of ABAA
combinaties.
Dat de tram zo is samengesteld heeft te maken met het
enkelspoorbeveiligingssysteem van Ir.Doyer die in Waterland is gebruikt.
 |
|
|
Afkortingen in de tekening hieronder:
J=inrijschaats, U=uitrijschaats, G=groen (voorbijrijden toegestaan),
R=rood (stop).
In de geschetste situatie rijdt een tram van links naar rechts.
De
stroomafnemer heeft zojuist met inrijschaats J1 contact gemaakt.
Hierdoor is het groene licht van het linker sein G voor de tram en het
rode licht van het linker sein R achter,
de tram opgelicht. Het rode licht van het rechter sein R gaat aan.
De rode
seinen moeten voorkomen dat volg- of tegentrams het enkelsporige
baanvak "nemen".
Als de tram geen groen licht krijgt, een situatie die
zich voordoet als een tegentram op hetzelfde moment
ook het enkelspoor
wil nemen, dan mag de tram niet verder rijden en volgt overleg met de
haltechef
waaronder dit baanvak valt.
Zodra met de uitrijschaats U1 contact wordt gemaakt wordt de ruststand
bereikt waarbij alle seinen uit gaan.
Van de twee van A naar B lopende leidingen zorgt de bovenste leiding
voor de lampenstroom.
Namelijk voor het "tegen"sein bij B als een tram naar B gaat en voor
het "tegen"sein bij A als een tram naar A gaat.
De onderste leiding zorgt voor de relaisstroom, die is nodig voor het
tot stand brengen van de ruststand.
De plaats van de bovenleidingschaatsen is op de bovenleidingmasten
aangegeven door een daarop
geschilderde wit, paars, witte band. |
|
|
Foto hieronder.
In de linker bovenleiding is de inrijschaats en rechts de uitrijschaats
te zien.
Verder is op de mast met dubbele uithouder het groene gedoofde sein en
links
een paal met het rode sein (brandend, anders zou het personeel niet
buiten staan) waar te nemen.
De tram bestaat uit elektrisch motorrijtuig A77 en een By.
 |
|
|
Een toeristische tram , dienst L1, "avant la lettre". De
Marken-Express, diensten L1 en L2,
vervoert in de jaren vijftig veel, voornamelijk Amerikaanse,
toeristen van Amsterdam naar Volendam.
Voor dienst L1 is bijna altijd de A25 met By11 gebruikt.
Wist u dat in Volendam nog altijd een Stationstraat
bestaat?
En dat de inwoners van Volendam het eigenlijk nooit over de tram maar
het spoor hadden? |
|
|
|
Doelstelling van de stichting:
Hoofddoel van de stichting is het verwerven van documentatie
en attributen die betrekking hebben op het trambedrijf
van de NZH, de Noord-Zuid-Hollandse Tramweg Maatschappij.
Restaureren, conserveren, catalogiseren en op zorgvuldige
wijze beheren van het erfgoed, waarover de stichting beschikt.
Het inrichten van tentoonstellingen en het in bruikleen
beschikbaar stellen aan musea van erfgoed van
de Blauwe Tram, behoren tot de nevenactiviteiten.
Leggen en onderhouden van contacten met instellingen
die hetzelfde doel nastreven.
Organiseren van presentaties en samenstellen van
publicaties over het trambedrijf van de NZH.
Oproep:
Een groot aantal liefhebbers en souvenirjagers wist,
voordat de NZH trams gesloopt werden,
diverse tramvoorwerpen veilig te stellen.
De Stichting Historisch Genootschap De Blauwe Tram
is op zoek naar al die "geredde" tramvoorwerpen,
maar ook naar foto’s, documentatie en uniformstukken
die te maken hebben met de legendarische NZH trams.
Heeft u een tramvoorwerp en u wilt het kwijt,
dan horen wij dat graag!
Email: Contact
Bent u al donateur?
NL 13 INGB 0000 412 327
t.n.v. Stichting Historisch Genootschap De Blauwe Tram.
Onder vermelding: “donatie”en uw adresgegevens.
De stichting heeft een culturele ANBI waarmee uw bijdrage voor 125%
aftrekbaar is bij uw belastingaangifte voor de inkomstenbelasting.
|
| Klik
op de foto's hieronder voor een vergroting. |
Volendam.
Bovenstaande luchtfoto is bijzonder omdat deze het emplacement van de
Waterlandse tram te Volendam toont toen daar nog sprake was van
NS-goederenvervoer van en naar Kwadijk en van goederenvervoer per
smalspoortram
van en naar Amsterdam.
|
Malieveld Den
Haag. Prinsjesdag 20 september 1955.
Links een
extra tram naar Leiden bestaande uit de B519, A408 en B402.
In het midden de juist gearriveerde G-dienst, bestaande uit de A605/06
en B24, uit Leiden/Noordwijk.
Rechts staat nog steeds een extra tram bestaande uit de A403 en B521.
Fotograaf: P. van Rooijen. |
| Klik op de foto's
hierboven voor een vergroting. |
|
|
